Triggerpunt- of Myofasciale Therapie
Chronische en Acute Pijnbestrijding. Je kan er (zelf) wat aan doen!
Triggerpunt of myofasciale therapie.
Triggerpunten veroorzaken pijnen met een specifieke lokalisatie, een typische uitstralingszone en kenmerkende nevenverschijnselen.
Deze kennis vormt de basis voor een effectieve, snelle therapie: elke disfunctionerende spier heeft een uniek, kenmerkend pijnpatroon, als je de pijnpatronen herkent kan je snel en doeltreffend de spier(en) op de juiste plaats behandelen.
Opmerkelijk is dat triggerpunten zich niet altijd ontwikkelen in de zone waar de pijn wordt beschreven. De plaats waar je moet behandelen ligt dikwijls weg van de plaats waar de pijn ervaren wordt.
Dr Travell en Dr Simons, twee Noord-Amerikaanse artsen, hebben baanbrekend werk verricht en de pijnpatronen volledig in kaart gebracht. De tekeningen van de pijnpatronen bevatten de sleutel tot het vinden van triggerpoints. Aan de hand van boeken, kaarten, wandplaten en websites waarop de relatie tussen pijnlocatie en triggerpunten schematisch in beeld is gebracht, kunnen we de punten gemakkelijk opsporen, ze voelen aan alsof harde erwt, speldenknop of knoopje in het spierweefsel zit.
Myofasciale therapie behandelt de pijn, het brengt de spierspanning tot een normale tonus of toestand, maar geneest geen spier- en gewrichtsletsels. Toch zien we dikwijls dat door de juiste behandeling de trekkracht op de pees vermindert en daardoor herstel bevorderd wordt.
Je kan de triggerpunten deactiveren of normaliseren of als het ware de spier “resetten” door Dry Needling, massage, warmte, stretching en oefentherapie.
Triggerpunt therapie of myofasciale therapie behandelt pijnen die hun oorzaak vinden in een verkeerd functioneren van spieren. Als een spier overbelast wordt reageert ze vaak op een heel specifieke manier: op welbepaalde plaatsen in die spier ontstaat in de spiercellen een verkeerde stofwisseling. Door de veranderde chemische werking ontwikkelen zich daar kleine spierknoopjes: triggerpunten
Ondanks het feit dat triggerpunten veel voorkomen, worden ze nog weinig herkend en blijven ze dus vaak ook onbehandeld. Dat zou ook mogelijk een reden kunnen zijn waarom vele diagnoses, zoals ‘lage rug pijn’ en ‘nek –en hoofdpijn’, ondanks goede therapeutische bedoelingen een probleem blijven.
Wat zijn een triggerpunten?
Triggerpunten zijn kleine groepjes spiercellen (sarcomeren) die ten gevolge van een uitwendige oorzaak heel sterk samengetrokken zijn, ze vormen dan een ‘spierknoop’. Deze knoop wordt een “myofascial trigger point” (MTrP) genoemd. Een triggerpunt trekt aan het spierweefsel en veroorzaakt strakke banden, deze houden de aanhechtingen van de spier onder spanning, wat op zijn beurt weer invloed heeft op de omliggende spieren en gewrichten.
Deze triggerpunten zijn anatomisch bepaald, ze liggen vrijwel bij elk individu op dezelfde plaats.
Deze prikkelbare spiercellen zijn in normale toestand ontspannen, ze voelen niet pijnlijk aan en veroorzaken ook geen pijn, je kan ze als het ware niet voelen. Als deze cellen ‘geactiveerd’ worden veroorzaken ze een keten van reacties in het lichaam, volgens een vast pijnpatroon.
Kenmerken van een triggerpunt.
Triggerpunten liggen meestal niet op de plek waar het pijn doet.
Triggerpunten veroorzaken pijnen met een specifieke locatie en uitstralingszone. Pijnafleiding is een van de belangrijkste kenmerken van triggerpunten.
Triggerpunten liggen bij elke persoon ongeveer op dezelfde plaats.
Triggerpunten zijn extreem gevoelig.
Triggerpunten maken de spier verzwakt maar ook gespannen.
Een triggerpunt is als een knoop(je) waar te nemen en heeft als meest kenmerkende eigenschap dat het bij stevige druk de pijn verhevigd en er een herkenbare pijn ontstaat. Naast het triggerpunt is ook de strakke band meestal goed voelbaar. Een tweede belangrijk kenmerk is dat druk op het punt een afgeleide pijn( referred pain) veroorzaakt. Deze pijn bevindt zich meestal niet ter hoogte van het triggerpunt en de pijn heeft een vast patroon van uitstraling. Afgeleide pijn mag je niet verwarren met uitstralingspijn, die veroorzaakt wordt ten gevolge van zenuwdruk. Het is opmerkelijk bij de ontwikkeling van triggerpunten dat de pijn op een andere plaats gevoeld wordt dan waar het triggerpunt zich bevindt. Het pijnpatroon is bij iedereen praktisch gelijk en is kenmerkend voor MPS.
In een normaal ontspannen toestand zijn er geen triggerpunten. Bij overbelasting ontstaan triggerpunten, soms zijn die triggerpunten ‘latent’ of ‘sluimerend’ : druk ter hoogte van het punt voelt pijnlijk aan, maar veroorzaakt geen lokale of afgeleide pijn. Je kan deze latente triggerpunten meestal gemakkelijk voelen ter hoogte van je bilspieren of bovenaan je schouders: als je even drukt kan je er pijnlijke knoopjes lokaliseren.
Een actief punt veroorzaakt spontane pijn of pijn als gevolg van beweging, meestal is de beweging ook beperkt.
Actieve triggerpunten kunnen op hun beurt ‘primair’ of ‘secundair’ zijn. Het primaire triggerpunt is als eerste actief geworden, de spier wordt korter, slechter doorbloedt en verzwakt. Andere spieren gaan de taak van die spier overnemen. Als dit lang duurt worden die spieren ook overbelast en gaan zij op hun beurt secundaire punten ontwikkelen kan en kan er een ingewikkeld pijnpatroon ontstaan.
Meestal ontstaan er ook satelliet triggerpunten in de pijnzone (refered pain zone).
Triggerpunten worden meestal geklasseerd op een schaal van 1 tot 10. Van 1 tot 5 zijn ze latent of sluimerend, ze zijn er wel maar veroorzaken weinig of geen klachten. Vanaf 5 en hoger zijn ze actief met pijn en bewegingsbeperking tot gevolg.
Hoe ontstaan triggerpunten?
Triggerpunten ontstaan vooral door een of andere vorm van overbelasting of ongunstig gebruik van de spieren. Dit kan een kortdurende veel te zware belasting zijn of een te langdurige lichte belasting. Triggerpunten kunnen actief worden na een ongeluk, een valpartij, operatie, een trauma… Sporten zonder warming-up, zwaar lichamelijk werk, vaak herhaalde bewegingen, stress, een ongunstige (werk)houding… kunnen triggerpunten ook activeren.
De SCM kan behalve hoofd- en oorpijn ook gehoorstoornissen (suizen of gehoorverlies) ook evenwichtsstoornissen en problemen met het zicht veroorzaken.
Travell en Simons hebben de pijnpatronen en triggerpunten in kaart gebracht.
Op www. triggerpoints.net kan je zoeken op lichaamsdeel, symptoom of spier, een echte aanrader voor de doe-het-zelver.
Op www.spierinzicht.nl kan je erg veel informatie, foto’s en filmpjes vinden over Myofasciale pijn en (zelf)behandeling van triggerpunten.
Bonne Eigenhuis van Spierinzicht.nl geeft klare uitleg over hoe een triggerpunt ontstaat.
Michiel Akkerman geeft een interessant visueel beeld hoe triggerpoints de spierwerking verstoren.
Dr Laura Perry, USA, geeft een grondige uitleg over de middelste bilspier of de Gluteus Medius. Aanrader
www.painwhisperer.com